Karbür Parmak Freze Nedir? Ne İşe Yarar?
Karbür Parmak Freze yani Elmas Freze, yüksek hız çeliklerinden daha eski bir geçmişe sahiptir. Özellikle metal işleme sanayisinde oldukça büyük bir paya sahiptir. Yüksek tokluk özellikli karbür parmak frezelerle, dökme demir dışındaki ve paslanmaz özellikli metallerde, yüksek alaşımlı çeliklerde kesme işlemi yapılmaktadır. Karbonun, elektronegatif bir bileşenle tepkimeye girmesiyle oluşturulan karbür uçlar, tungsten, demir, bor, silisyum ya da kalsiyum bileşenlerini ihtiva eder. Sinterleme denilen işlemle sertleştirilen Karbür Uçlar bu şekilde yüksek mukavemete sahip olmaktadır.
Elmasa göre daha düşük maliyetli ve daha kârlı olan karbür parmak freze uçları, iş parçasının yüzey pürüzsüzleştirilmesinde görev alır. Delik işleme operasyonlarından yüzey frezeleme işlemlerine kadar uzanan geniş bir skalada görev yapar. Yüksek kesme hızları sayesinde seri üretimlerde oldukça avantajlıdır.
Parmak Freze Çeşitleri
Parmak Freze Çakıları biçimlerine göre farklı çeşitlere ayrılmaktadır. Havşa açma, profil oluşturma, delik büyütme, kanal açma, konturlama gibi işlemler için farklı biçimlerde karbür frezeler kullanılır. Örneğin, kalıplarda ve dökümlerde daldırma yapan uçlar Konik parmak freze olarak adlandırılır. Düz kanallı parmak frezelerin ise helis açıları 0 derecedir. Helezonik olmadıkları için kompozit, ahşap gibi materyaller için etkili bir kesicidir; bu sayede spiral yapının vereceği kaldırma etkisi de sıfıra indirilmiş olur.
Kare parmak frezeler, en yaygın kullanılan parmak frezelerdir. Profil açma, kanal açma gibi birçok operasyonda güvenle kullanılır. Bilyalı parmak frezeler, yuvarlatılmış kesici ucu sayesinde üç boyutlu kesmelerde daha etkindir. T-kanallı parmak frezeler, t kanal içeren tezgâh tablaları için ideal bir kesicidir. Son olarak kaba işlem parmak frezeleri, çok miktarda talaş kaldırma yapan kesicilerdir. Bu çakılarda titreşim sıfıra yakındır ancak diğer kesicilere göre arkasında daha pürüzlü bir yüzey bırakır.
Yüksek Hız Çelikleri (HSS)
Yüksek sıcaklıklara karşı olan mukavemeti ve sertliği ile öne çıkan Yüksek Hız Çeliği (HSS), ilk üretildiğinde adının aksine tungsten yoğunluklu olarak üretilmiştir. Günümüzde HSS örnekleri molibden ve kobalt alaşımlı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yüksek aşınma direncine sahip olan HSS’ler 600 santigrat derecelerde bile yüksek kesicilik sağlar.
Yüksek Hız Çeliği ve Karbür Freze Karşılaştırılması
Günümüzde karbür parmak freze çakılarının bir tık daha fazla tercih edilebilir olduğunu görüyoruz. Sementasyon işlemlerine tabi tutularak geliştirilen kaliteli karbür uçlar sayesinde bu farkı gözlemlememiz normal. Ancak, yüksek hız çelikleri karbür parmak frezeye oranla daha dar bir alanda kullanılsa da, bazı operasyonlar için hayati bir önem taşımaktadır. Özellikle düşük güce sahip olan makinelerde ya da yüksek basınçlı operasyonlarda HSS’ler tercih edilir. Bu tip süreçlerde HSSyerine karbür uç kullanmak kesme takımlarının maliyetini artırabilir ya da üretim hızını yavaşlatabilir.